Stabiliteit: Catamaran vs monohull

Jan 10, 2009

Een catamaran blijft horizontaal in het water liggen door de twee drijvers die op enige afstand van elkaar liggen. Het is dan ook niet nodig om een catamaran te verzwaren met gewichten om de boot recht te houden. Het resulterende geringe gewicht is een van de redenen dat met catamarans hoge snelheden behaald kunnen worden. Het onderstaande plaatje laat het principe zien.

De twee rompen betekenen overigens niet dat de catamaran nooit kan omslaan, er is alleen heel erg ruw water voor nodig. Bij ruw weer worden de verbindingen tussen de rompen overigens wel zeer zwaar belast, wat een zeker risico met zich meebrengt.

Een 'normaal' polyester kieljacht gebruikt een kiel met een loodpakket. De boot is niet van zichzelf stabiel, hij zou omwaaien in de wind, maar wordt rechtop gehouden door het pakket lood. Als de kiel om wat voor soort reden dan ook breekt, vergaat het schip. Een ontwerp met een hefzwaard inherent veiliger omdat de stabiliteit niet afhangt van het zwaard; een jacht met hefzwaard blijft rechtop door een (groter) pakket lood op de bodem van de boot.

Om dezelfde stabiliteit te krijgen als met een kieljacht, is wel meer gewicht nodig. Dus een jacht met hefzwaard is vaak wat zwaarder dan een kieljacht. Voor aluminium boten valt dit uiteindelijk weer mee, omdat het aluminium heel licht is.

Om aan de wind te kunnen varen is nog steeds een zwaard nodig om te voorkomen dat de boot zijdelings wegdrijft. Maar als het beter uitkomt om het zwaard op te trekken om voor de wind de weerstand te vermindern, of om droog te vallen, kan dat zonder problemen.

Soortgelijke argumenten gelden voor het roer; bij de meeste polyester kieljachten is het roer zeer kwetsbaar door aanvaringen, bij de ARC tochten van de Canarische eilanden naar de Carieben komt het regelmatig voor dat jachten hun roer verspelen, en daarmee de boot. De boten met hefzwaard hebben noodgedwongen een kortere kiel, die beter wordt beschermd door de romp.