Zeilen

Tegen het eind van de middag naar Stellendam, we zijn rond vier uur op de boot. Het is warm, er is weinig wind, en er moet ook nog gewerkt worden de komende dagen. We gaan voor weer voor anker bij Hellevoetssluis. Email aan boord blijkt goed te werken, weliswaar hebben we nog geen antenne maar het GSM signaal is sterk genoeg voor het modem om een relatief snelle verbinding te hebben. Met een VPN in de kuip kun je ook emailen, en als het te warm wordt even het water in.

Donderdag meer van hetzelfde: lezen, tekst maken voor het werk, email bijhouden en af en toe afkoelen. Bij het afkoelen in het water valt op dat de boot al wat aangegroeid is. Er zit een groene laag op, met af en toe ook wat puntjes die aanvoelen als kleine pokjes. Met de borstel gaat het makkelijk los, maar al zwemmend lukt me dat alleen rond de waterlijn en op de roeren. Het grootste deel van de bodem is natuurlijk onbereikbaar. Een klus voor als we een keer droogvallen.

Met de zon op het dek blijkt het DEK-KING dat we hebben erg warm te worden, met blote voeten is er amper op te lopen. Dat is een nadeel ten opzichte van een natuurlijk teak dek. Als zeilend geen probleem, maar voor anker met blote voeten lastig. Het blijft wel mooi en stroef, ook als het nat is.

Over de electriciteit: voor anker met af en toe internetten teren we in op de accu's. Wind was er amper, dus de windgenerator kon niet veel bijdragen. Begonnen met 598 Ah zijn we bijna twee dagen later (16:00 uur -> 09:30 uur) terug naar 520 Ah. Ik snap nog steeds niet zo goed hoe dat kan, er zou voldoende zon moeten zijn om de koelkast, het ankerlicht, en af en toe de inverter te kunnen voeden. Misschien komt het door alle (losse) regelaars: als de zonnepanelen 'druppelladen' omdat de accu's nog bijna vol zijn wordt niet alle energie gebruikt. Als dat zo is, wordt het hele systeem efficienter als de accu's verder leeg zijn. Volgende keer aan boord het schema nog maar eens bestuderen. Zodra we de motor starten is de laadstroom ca 38 Ampere, met de acculader op de walstroom is het ook zoiets.

Vrijdag overdag heen en weer naar huis, en terug met Maxime. Er staat nog veel wind na de onweerstoring, we besluiten 's avonds in de haven te blijven. De volgende ochtend is het bladstil en gaan we naar ons ankerstekje. Overdag gezond, gidsen bekeken voor de zomervakantie, en bedacht welke kaarten we dan moeten kopen. Voor het eerst ook de hengel geprobeerd met wat vleeswaren. Helaas, nog geen vis gevangen.

's Avonds realiseren we ons dat we nog geen keer olie hebben gepeild, dus eens kijken hoe dat zit. We krijgen de peilstok niet los, het koelwater lijkt ook al niet te hoog te staan, dus wat doe je dan? Een voicemailtje bij de importeur achtergelaten, die 5 minuten later (zaterdagavond!) terugbelt met uitleg. Gewoon hard trekken, koelwater hoeft niet tot de min staan, alles OK. Plus nog het advies om voor de 100 uur nog een onderhoudsbeurt te laten doen, dan geeft Volvo Penta een jaar extra garantie volgens Ron. Dat proberen we dus in de plannen. Zondagochtend weer huiswaarts.

Om 15:00 uur 's middags weer op de boot om de monteur te ontvangen voor onze Volvo Penta motor. Bij deze eerste onderhoudsbeurt na circa 50 draaiuren wordt alles nog een keer nagelopen, krijgen we een nieuw oliefilter en nieuwe olie. Het is een warm werkje, maar alles is OK. We waren er niet helemaal gerust op, omdat het koelwater onder het 'min' niveau was gezakt. Dat kwam waarschijnlijk omdat er nog lucht in de boiler heeft gezeten, wat er bij de installatie moeilijk uit te krijgen is. De motor zelf had in elk geval nog ruim voldoende water.

De Volvo Penta dealer stelde voor om ook een extra (luider) alarm te laten installeren, zodat we een motoralarm ook zouden horen bij storm. Een klant van hen had een motor kapot gedraaid omdat hij het alarm niet hoorde! Inmiddels installeert Volvo dit luidere alarm standaard.

Bij het papierwerk achteraf was er nog even twijfel of de motor wel was aangemeld, de procedure bij de werf is blijkbaar anders dan in Nederland. Maar ook dit zit allemaal in de computer; het bleek dat de motor electronisch was aangemeld. Alles OK dus.

Volgens de monteur is het niet nodig om de olie aan het einde van het seizoen weer te vervangen, hij raadt aan de volgende servicebeurt te laten doen na het volgende seizoen. Die beurt geeft dan weer extra garantie. Het serviceboek zegt overigens dat deze tweede beurt binnen 12 maanden na aankoop moet plaatsvinden voor de garantieverlenging. En de Allures importeur dacht dat de 50 uren beurt extra garantie opleverde, dat kan ik niet terugvinden in de boeken. Hoe dan ook, de motor heeft weer zijn aandacht gehad.

Vandaag is de marifoonantenne aan de beurt: we krijgen nu in plaats van de gecombineerde VHF/GSM/FM antenne drie aparte antennes. Een marifoon (VHF) en een GSM antenne in de masttop, en een auto-FM antenne in de kajuit. De monteur wil graag dat we de boot naar de kraan varen, dan kan hij met de kraan naar de masttop in plaats van langs de mast. De kraan maakt het werken makkelijk. We varen de boot dus uit de box naar de kraan. Tegen 11:00 uur ligt hij daar gereed.

Eerste klus is het gereedleggen van de nieuwe antennes, met 20 meter (VHF) en 25 meter (GSM) kabel er aan. Het stoeltje, beide antennes en het nodige gereedschap gaan allemaal aan de haak mee omhoog. Boven in de mast gaat de oude antenne eraf en de twee nieuwe erop. Bij de mastvoet ligt de trekdraad gereed.

In de masttop blijkt de oude kabel bruikbaar als trekdraad voor de nieuwe kabels. Trekken maar! Echt makkelijk gaat het niet, ik trek bij de mastvoet, maar als de kabel bijna beneden is zit hij toch echt vast. De monteur komt naar beneden om te kijken of hij kan zien wat er in de weg zit. Er lijkt niet echt een fundamenteel probleem, dus zijn voorstel is om te smeren met afwasmiddel. Zo gezegd, zo gedaan. Met afwasmiddel en de nodige keren heen en weer trekken lukt het wel.

Onderweg naar de masttop heeft de monteur voor ons ook nog een radarreflector (4 m2) gemonteerd. Daarmee worden we niet veel zichtbaarder, maar voldoen we wel aan de eisen. Dat is ook belangrijk. Onze AIS moet voor de zichtbaarheid zorgen.

Terug in de boot moeten nu de kabels worden aangesloten. Beide kabels blijken te kort om de kaartentafel te kunnen bereiken, maar gelukkkig verkoopt de winkel op de haven marifoonkabel. Dat is dus oplosbaar. Als om een uur of twee de marifoon is aangesloten horen we voor het eerst marifoonverkeer op kanaal 1, "Maas approach". Ook het weerbericht van Ouddorp kunnen we nu goed ontvangen.

De GSM antenne heeft helaas geen effect op het GSM modem. Met de antenne aangesloten is het signaal zo'n 15 db zwakker dan zonder de antenne. Een identiek resultaat overigens als met de vorige antenne. De monteur kan verder geen probleem vinden, dus is niet duidelijk wat er mee is. In het volgende stukje de oplossing.

Tenslotte de radio antenne. Ook hier zit het niet mee, de Nederlandse en Franse antenne stekkers passen niet op elkaar. Weer naar de winkel en ook dat probleem opgelost. De ontvangst is beter maar nog niet goed, als we door de kajuit lopen is er veel storing. Als de monteur de antenne achter het instrumentenpaneel plaatst wordt het weer wat beter, maar echt geweldig is de ontvangst nog niet. Zelf nog maar eens naar een betere (hogere) plek zoeken voor de antenne.

Even na 15:00 uur vertrekt de monteur. Vijf minuten later is hij terug, of we snel weg willen gaan bij de kraan, want er komt een boot met een lijn in de schroef. Doen we, we wilden ook nog tanken, dus dit is een mooi moment. 160 liter voor 66 uren motor draaien (en misschien 30 uur verwarming in Frankrijk). Per uur valt dat wel mee.

Er waren twee redenen om de VHF/GSM/FM antenne te vervangen (1) het veroorzaakte een lekstroom en (2) hij leverde geen bruikbaar GSM signaal. Nadat de nieuwe antennes waren geinstalleerd was probleem (1) opgelost, maar (2) niet. Het signaal met de nieuwe antenne is zeer vergelijkbaar (ca -95 dbm) met dat via de oude antenne. Wat nu? Maar een mailtje naar de leverancier van het modem: Yachtcontrol.

Na een dag heen en weer mailen met veel uitleg van Yachtcontrol is duidelijk wat het probleem is: de antenne is wel goed, maar de kabel niet. Zowel de oude als de nieuwe antenne zijn aangesloten met RG58 kabel. Voor marifoongebruik is die kabel nog wel acceptabel (niet heel goed bij 30 meter kabel), maar voor GSM is RG58 ongeschikt: het signaal wordt met ca 1 db per meter kabel verzwakt (voor de 2200 MHz band die voor GSM-internet wordt gebruikt). In totaal dus 30db verlies, dat is veel meer verlies dan de externe antenne zelf aan winst oplevert ten opzichte van een interne antenne.

Yachtcontrol stuurde me de grafiek hiernaast met het verlies per 100 meter kabel, dus rond 100 db voor de RG58 kabel op 2200 Mhz. Om iets over te houden van een GSM signaal is dus tenminste Ecoflex 10 kabel nodig, veel dikker dan de RG58. Dan is het verlies circa 7.5 db.

Achteraf kunnen we concluderen dat het probleem met de oude antenne hoogstwaarschijnlijk niet in de splitter of de antenne zat, maar alleen in de kabel en het ontbreken van isolatie van de antenne aan de masttop. Het isoleren van de antenne en trekken van een dikke kabel was genoeg geweest. Als je van de markt thuis komt ben je altijd wijzer dan wanneer je erheen gaat. Kortom, het antenne verhaal wordt nog vervolgd, maar het is een dure grap voor alle partijen.

Het is echt Nederlands zomerweer: de depressies volgen elkaar op, en we zoeken naar een paar dagen relatief rustig weer om richting Wadden en verder te kunnen zeilen. Maandag lijkt een goede dag om te beginnen, 15 knopen wind uit het zuidwesten, afnemend en draaiend naar zuid. We gaan ervoor, het eerste stukje wordt het lastigst.

Om 12:00 uur verlaten we onze box in Stellendam. We kunnen zo de sluis invaren, en om 12:45 uur komen we de sluis weer uit. We zijn van plan op de motor tegen de wind in de geul uit te varen. De andere boten uit de sluis hijsen hun zeilen. Verderop in de geul gaat bij de meeste toch de motor aan. In het Slijkgat staat veel wind en golfslag, de boot stampt er aardig van. Uit het plafond komen witte stukjes vallen, het lijkt net stucwerk. Als we eenmaal de geul uit zijn kan het zeil omhoog, met een rifje maar. Op grootzeil en genua gaan we mooi vooruit, met de stroom mee 8 tot 9 knopen over de grond! Om 14:30 uur passeren we Maasmond, er is niet veel scheepvaart dus we komen er makkelijk tussendoor. Marifooncontact met Maasmond gaat nog moeizaam, we moeten het blijkbaar nog leren. Ze kunnen ons in elk geval volgen op de AIS. Achter ons de Relaxe, zo te horen aan de zeer complete marifoon informatie vast een lesboot.

Eenmaal op zee is Maxime toch weer snel zeeziek. Ze heeft nu een Scopoderm TTS pleister, en die helpt zeker wel wat, want ze hoeft niet over te geven. Maar ze is wel zo ziek dat ze in bed kruipt. Onderweg neemt de wind ook niet echt af, eerder toe. Als we bij IJmuiden zijn is het inmiddels windkracht 6, en voor de Wadden blijft ook 6 als waarschuwing staan. Tja, wat doe je dan, verder naar het noorden in de hoop in de luwte achter de eilanden te komen? Dat is pas bij Ameland, nog heel wat uurtjes zeilen. Inmiddels hebben we stroom tegen, en lopen we nog 5 a 6 knopen over de grond. We besluiten om IJmuiden aan te lopen en daar te overnachten.

De aanloop naar IJmuiden is makkelijk, we treffen geen grote vaart en binnen de pieren kunnen we de zeilen strijken. De haven is vrijwel leeg, dus een box is ook makkelijk gevonden. We betalen met de kaartjes automaat: 13.6 meter, 4 personen, 1 nacht, dat is dan Euro 33.10, u kunt pinnen...

De volgende ochtend is de wind zoals beloofd afgenomen en zuidelijk geworden, maar we besluiten binnendoor verder te gaan. Ons nieuwe reisdoel wordt de Wadden, 'ver' is nu het Lauwersmeer geworden.

Om 12:30 uur varen we richting sluis het kanaal op. We kunen snel door de sluis ondanks de opmerking van de sluismeester 'gewoon wachten tot de deur opengaat'. Amsterdams marifoonverkeer is anders dan we gewend zijn. Op het kanaal zijn de gesprekken van de draagvleugelbootkapiteins (mooi scrabblewoord) het opvallendste: 'ik heb even een jachie geschoffeerd, die was aan het laveren op het kanaal', gevolgd door 'dat doe je goed' vanuit de centrale. Het marifoonverkeer lijkt meer op gesprekken op de bakkies van taxichauffeurs.

Amsterdam weer uit via de Oranjesluizen, ook daar hoeven we niet lang wachten. Om 15:45 uur zijn we op het Markermeer. Al snel kunnen de zeilen op, dat gaat net aan de wind door de geul. Het is warm, de zon schijnt, rustig windje. Het lijkt net vakantie. Als we bij het paard van Marken zijn, zien we onweer opkomen aan de horizon. Zou het gaan regenen? Nu nog even niet, we gaan plat voor de wind richting Volendam. 10 knopen wind, 4 knopen vaart. Eigenlijk parasailor trajectje, maar daar zijn we te lui voor. De buien blijven opkomen, de eerste wolken verteren nog, maar dan gaat het snel. We zetten de motor bij en zijn net met de eerste druppels en donderslag in de box. Op de site van het KNMI staat dat het buienfront met 80 km/uur naar het noorden trekt. Het klopt dus wel dat de bui snel kwam opzetten!

Eerst nog even Volendam in voor een paar boodschappen. De plaatselijke Deen supermarkt is rijk gesorteerd, geen probleem dus. Zou Jan Smit hier ook boodschappen doen? Ook nog even langs de viswinkel voor gerookte IJsselmeerpaling.

Om 12:00 uur vertrekken we richting Medemblik. Er staat een stevige zuidwesten wind, 15 knopen. We hijsen de parasailor om het Markermeer over te steken. Het zeil komt in een keer goed omhoog, ondanks de stevige wind. De boten om ons heen kijken met veel belangstelling naar ons zeil, en als het staat lopen we snel van ze weg. We varen een bakstag koers, iets van 140 graden. De wind is vlagerig, en de stuurautomaat heeft het lastig om een koers te vinden waar de parasailor rustig staat. Jason stuurt even met de hand, is tevreden en zet de automaat aan.

Gilbert gaat de paling fileren voor de lunch. Halverwege de eerste paling maakt de boot een zwieper, een windvlaag pakt de parasailor op en we maken flink slagzij; 45 graden of zo. Spectaculair! Met het gangboord in het water en de parasailor ver voor de boot maken we flinke buitelingen. Het zou een mooi Youtube filmpje zijn. Misschien heeft wel iemand foto's gemaakt? Het kost moeite, maar uiteindelijk krijgen we de parasailor weer stil voor de boot. We halen de lijnen aan, en besluiten dat het misschien toch te hard waait voor de parasailor. Het binnenhalen gaat makkelijker dan we dachten. In de boot bleek alles goed vast te zitten en de kastjes bleven allemaal dicht. Uiteindelijk is de schade beperkt tot een halve paling die gevallen en geplet was. Eeuwig zonde.

Dan maar op de motor naar de sluizen bij Enkhuizerzand. De wind neemt verder toe, buien trekken langs, maar we houden het wel droog. We kunnen zo de sluis invaren. Bij het invaren houdt de boot voor ons plots in, dat moeten wij dus ook, en we waaien tegen de sluiswand. De stootwillen vangen dat wel op, maar de reling is weer een stukje gestript. Weten we ook hoe dat komt.

Uit de sluis staat er 20-25 knopen wind. Jason en Maxime zijn nog niet aan zeilen toe, dus doen we het makkelijk: op het kotterfokje verder. Aan de wind, nou ja, met 60 graden om de vaart er in te houden, lopen we 5 tot 7 knopen op alleen het kotterzeil. Stevige wind dus! Het laatste stukje tegen de wind op de motor in naar de haven van Medemblik. Dat is een zusterhaven van Stellendam: hetzelfde restaurant, dezelfde bouwstijl, hetzelfde draadloze netwerk.

's Avonds wordt het windstil en gaat het regenen. Maxime en Gilbert verdiepen zich in de vaarroutes over de wadden. Een heel gereken met vloedstromen en wantijen.

Windstil met regen. Aanhoudende regen. Niet erg inspirerend om te zeilen, dus tijd om dit verslag in te tikken, te bakken en natuurlijk te poetsen. Maxime en Elly maken zoete broodjes en daarna een boerenbrood.

Brood bakken in het oventje aan boord: we hebben het deeg eerst een kwartier laten rijzen op de aanrecht met een theedoek erover, daarna 20 minuten na laten rijzen in de oven op ongeveer 50 graden met bakpapier erover (de oven was nog warm van de broodjes) en daarna de oven hoog gezet. We hebben het brood in de oven laten staan, de oven aangezet en 30 minuten laten branden, conform het recept. Anders dan op het recept hebben we het deeg dus niet uitgerold en zo na het eerste kwartier rijzen.

Om 16:00 uur breekt de bewolking en wordt het weer wat lichter. Alle verslagen zijn weer bijwerkt. Tijd om Medemblik te gaan verkennen. Gilbert, Elly en Maxime lopen een eindje door Medemblik, terwijl Jason zijn computer bewaakt op de boot.

Tegen de avond is het onbewolkt, en terwijl het eten in de oven staat besluiten we om 19:00 uur nog even een rondje te gaan zeilen. Onder de beschutting van de wal lopen we makkelijk 6 a 7 knopen. Even voor 21:30 uur zijn we weer terug in de box in Medemblik. Het is dan inmiddels wel afgekoeld.

Ook op de wat langere termijn zijn er geen echt rustige dagen, dus we vertrekken aan het eind van de ochtend vanuit Medemblik via de sluizen van Kornwerderzand naar Harlingen. In de haven staat 8 knopen wind, de voorspelling is het dubbele, en de waarschuwing is windkracht 6. De waarschuwing bleek het nauwkeurigst: als we eenmaal op het IJsselmeer zitten staat er 25 knopen wind. Uit voorzorg waren we weggegaan met een (alleen) gereefd grootzeil, dat was dus een goed plan.

Onderweg horen we op het marifoon weerbericht dat er ook waterhozen kunnen voorkomen, die hebben we gelukkig niet gezien. Wel windstoten tot tegen de 30 knopen, net genoeg om uit het roer te lopen. Misschien hadden we toch een fokje moeten zetten voor de koersvastheid.

Na de middag, op een uur voor de sluizen, neemt de wind wat af en zetten we alsnog de kotterfok erbij. De boot loopt dan iets sneller. Het wordt zelfs nog zonnig, al blijven er ook dreigende buien overkomen. Voor zo'n bui zetten we nog een tweede rif, maar dat blijkt overdreven.

Bij de sluis hebben we geluk: de deuren staan open en we kunnen zo binnenvaren. Het gaat zo snel dat we niet echt waren voorbereid, de riflijnen hangen nog uit de lazybag. Maar de stootwillen hangen en we leggen perfect aan in de sluis. Een kwartier later zijn we op de wadden.

Van de sluis naar Harlingen is grotendeels een bakstag traject, we doen het op de genua. Tegen de stroom loopt de boot nog ruim 5 knopen over de grond, dat is wel OK. Hoewel het Kornwerderzand (de plaat naast de geul) onder water staat, is het water wel vlak in de geul onder de dijk. Alleen bij het binnenlopen van Harlingen staan nog even vervelende golven.

Jason en Maxime hadden bedacht dat het leuk zou zijn om in het centrum te liggen. Jason belt met de haven en er is nog plek. De bruggen gaan vanzelf voor ons open. We kunnen naast een Grand Soleil 43 aanleggen. De derde boot naast de kade, de haven is echt vol en te smal voor ons om nog te keren. Gilbert en Maxime lopen nog een rondje door Harlingen. Het lijkt of er in elke gracht zeilboten liggen, vrijwel alle bruggetjes kunnen open. Heel anders dan bijvoorbeeld in Delft of Leiden. De inwoners zijn vooral bezig met de vuilverbrandingsoven: "Afvaloven nee" zien we op veel ramen.

's Nachts weer veel wind, maar de voorspelling is dat het minder wordt. Als onze buren om half elf weg gaan, blijven we dus nog even in de haven liggen. Een uurtje later gaan Maxime en Gilbert nog een eindje lopen en dan zien we waarom het zo rustig is in onze Noorderhaven: de binnenstad van Harlingen is beschermd met een vloeddeur, die sluit bij een waterstand van +1:15 NAP. Normaal is dat circa twee uur rond hoogwater, maar met de aanhoudende westenwind is de sluiting nu 3,5 uur rond hoogwater. We kunnen dus pas tegen drie uur de haven weer uit. Tijd dus om nog even wat boodschappen te doen bij de plaatselijke AH. Even bellen met Terschelling om te vragen of er plek is: tja, dat weten we niet meneer, het is erg druk, maar de haven is nog nooit vol geweest dit seizoen. We wagen het er maar op.

Rond 14:00 uur wordt het druk in de haven. Ook wij keren onze boot, zo dat we vooruit de haven uit kunnen varen: lijntje aan de boeg, en de wind doet de rest. Nou ja, beetje gas van motor en boegschroef helpen wel. Om 14:40 uur gaat het licht van de brug op groen. Dan blijkt ineens de helft van de boten in de haven weg te willen, heksenketel dus! We storten ons er vrolijk in, en zijn snel buiten. Het waait overigens nog even hard als 's-ochtends.

Van Harlingen naar Terschelling loopt een diepe geul, die druk wordt gebruikt door de veerboten. Het eerste stuk (het Hanerak en de Blauwe Slenk) staat de wind pal tegen. Tijzee: windkracht 5 a 6, wind tegen stroom, dat geeft mooie golven en flinke klappen in de boot. Op de tafel weer stucjes wit stucwerk. Als we de Vliestroom bereiken zitten we iets in de luwte van Vlieland en worden de golven minder. In de West Meep staat nog even de zeedeining, maar al snel zitten we daar ook beschut. Voor het idee zetten we nog even de genua bij. De fanatiekste zeilers kruisen zelfs op het Hanerak, dat hebben wij dus deze ronde niet gedaan.

De passantenhaven van Terschelling is wel een aparte ervaring. Een aantal hele grote vakken waar boten per lengte in gesorteerd liggen. Wij zijn de vijfde boot in de vierde rij in het laatste vak. We liggen aan een soort laguna in ons vak, nog niet zo gek dus. Bij het vastleggen van de boot krijgen we adviezen van zo'n beetje alle buren hoe we hun boten en lijnen het beste kunnen ontzien. En 's avonds begint het onderhandelen over wie de volgende ochtend eerst weg wil. Een aantal mensen gaan zelfs al plekjes ruilen. In 'ons' rijtje wil de man bij de steiger het eerst weg, om half tien. Dat is beter dan de half vijf in de ochtend die we in het volgende rijtje opvangen. De havenmeester komt in een rubberbootje iedereen aansporen om vooral te betalen, maar we vragen ons af hoe hij dat wil controleren. Niet iedereen heeft de vlaggetjes in elk geval.

We lopen ook nog even langs de haven. Een bonte verzameling boten en kapiteins. Het dorpje zelf is rustig, de restautants zitten vol en het is te koud voor een ijsje op straat. Terug naar de boot dus voor iets sterkers.

Om half tien vertrekken we uit de haven, samen met veel andere boten. Eerst een stukje op de motor de haven uit, daarna op het zeil door de smalle geul vanaf Terschelling (het Slenk) naar de Meep. De meeste boten gaan daar naar stuurboord, richting Vlieland en Harlingen. Wij gaan, samen met een paar andere boten naar bakboord, richting Ameland. Voor de wind naar de Noorder Balgen en het Oosterom. Deze keer zeilen we de andere boten er allemaal uit. Jason vindt dat het beter voelt sinds we de snelheidsmeter hebben gecalibreerd: nu gaan we tenminste 8 knopen door het water (en 9.5 over de grond) als we stroom en wind mee hebben. Hij is zeer gemotiveerd om alle boten in te halen. Bij een platbodem kost dat even moeite, hij heeft de genua uitgeboomd en wij hebben geen boom. Maar met een beetje kunst en vliegwerk krijgen we de genua ook om en lopen we snel weg.

Onder vol zeil dus naar het wantij, waarna nu volgens de tabellen ongeveer 1.3 meter water moet staan: 2.0 meter rijzing, 0.1 meter verlaging vanwege de wind, de bodem 0.6 meter boven LAT. Als we er aan komen valt dat toch wat tegen: 1.0 meter volgens de dieptemeter. Maar we voelen de bodem niet schuren, en de Waddenkaart is van dit jaar, dus het moet gewoon kunnen. Dan nog 0.9 meter... Misschien toch de fok maar even binnenhalen, dan is de klap wat minder hard. Open monden in een jacht dat we inhalen, die grote boot onder vol grootzeil moet wel vastlopen. Zelf hebben ze alleen een grotendeels gereefde genua staan. De volgende boot spreekt het uit: "Hoe diep steken jullie?" "1 meter", OK, duim omhoog, we mogen verder. Maar het wordt toch wel spannend, 0.8 meter, 0.7 meter... Raken we de grond? Nee, duidelijk niet. De geul ligt overigens anders dan vorig jaar, onze plotterkaart van 2008 klopt niet meer. Een goed voorbeeld dat we op de boeien moeten varen, niet op de plotter.

We wilden graag droogvallen, dus zoeken we een stuk met 1 meter water. Daarna nog even controleren met de loodlijn: 1.6 meter! Te veel water om droog te vallen, dus we zoeken verder. Het blijkt dat het hele gebied ongeveer 1.6 meter is. Uiteindelijk vinden we iets wat een klein beetje minder diep is (0.8 meter volgens onze dieptemeter). Het wordt niet zo lang droogvallen dus.

Nu toch eens kijken naar de dieptemeter, hoe dat nu zit. De handleiding zegt dat je de meter moet calibreren afhankelijk van wat je wilt zien: vrije diepte onder de kiel, diepte van het water, of diepte onder de sensor. Diepte van het water lijkt ons het handigste, dus stellen we dat in. De 1.1 meter is nu 1.6 meter. Voor het veilige gevoel nog 0.2 meter marge gelaten. Het blijkt dat de meter niet was gecalibreerd door de werf, hij stond nog in de fabriekstand: "diepte onder de sensor". Dat verklaart in elk geval waarom we door de geul konden ondanks de 0.7 meter van onze dieptemeter, en waarom we sommige havens zo ondiep vonden. Overigens is 0.5 meter water onder de boot wel zo'n beetje het minste wat de sensor kan meten, daaronder komen soms hele grote getallen (5.5 meter...), geen getallen of een knipperend display.

Tijdens al het anker- en calibratie-vermaak hebben Elly en Maxime een appeltaart en een brood gebakken. Heerlijk! Als de taart op is, gaat het anker alarm, we slippen een beetje. Het anker dus even opnieuw gezet, nu met een stevige prop gas achteruit om het vast te zetten. Dat werkt.

Nu maar wachten tot we de bodem raken, en dan droogvallen. Voor ons is het wad nieuw, het is nog onvoorstelbaar dat het water straks allemaal weg is. 15:15 uur nog 1.4 meter water, 15:45 uur nog 1.2 meter, 16:10 uur nog 1 meter, de boot raakt de bodem. Om 18:00 uur kunnen we de zandplaat op. Onze boot ligt vrijwel op het hoogste punt, dus we hebben een goed plekje gevonden. We lopen een rondje rond de boot. Tijd voor champagne! Tenslotte weer een mijlpaal, voor het eerst drooggevallen. Om 23:00 uur liggen we weer rondom in het water en begint de boot weer een beetje te bewegen. Voor meer foto's van het droogvallen even klikken..

Het is wel bijzonder om rond de boot te kunnen lopen, en om de boot midden op een grote zandplaat te zien liggen. We zien nog twee andere boten op het wad, beide op enige kilometers afstand. Een heel verschil met de honderden boten in de jachthaven van Terschelling.

Een mooie gelegenheid ook om de bodem te bekijken; ziet er allemaal goed uit. De groene aangroei rond de waterlijn is niet aanwezig op de diepere delen van de romp. De anode ziet er nog goed uit, al kun je wel zien dat hij al dienst doet.

Op de zandplaat zijn kwallen, krabben en meeuwen te vinden. We zien een zeehondje dat het kreekje naast de boot komt verkennen. Jammer dat het te koud is om te zwemmen en zonnen.

Als we 's ochtends wakker worden ligt er nog een platbodem een paar honderd meter verder. Afgezien daarvan is er niet veel veranderd. Vannacht is er water geweest, maar dat is weer weg. De wolken zijn er ook nog steeds, net als de meeuwen. Volgens de getijtabellen kunnen we tussen 13:00 en 14:00 uur weer weg, verder richting Ameland. Afwachten dus. Voorlopig slaapt iedereen nog, zo rond 11:00 uur komt er leven in en ontbijten we.

Op de marifoon horen we dat de haven van Ameland ook vol is, net als Vlieland. Wat nu? Gewoon bellen -- geen probleem, als u er om 15:00 uur bent is er zeker plaats. Dat halen we wel, om 13:00 uur kunnen we van de plaat. We sturen naar de geul naast de ankerplek en varen tot het einde van de geul. Dat punt hadden we met de hand GPS bepaald toen de plaat droog was. De vloedstroom staat nog, en er is niet genoeg wind om daar tegen in te zeilen. Dus motoren we het geultje uit bij de Blauwe Balg.

Het geultje valt 1 meter droog, we kwamen van een zandbank die hoger lag, dus het moet geen probleem zijn. De dieptemeter kan het niet meten, dus veel meer dan 30 cm onder de boot zullen we niet gehad hebben. Aan het einde van de geul een hele kolonie zeehonden. We varen een paar rondjes. De beesten zijn aardig tam, de charterboten naderen tot 20 meter en ze reageren er niet op. Het wordt ook zonnig en warm voor een uurtje. Het is ineens even zomer: veel bootjes, mooie kleuren, windstil. Dan komt de bui opzetten, we geven wat extra gas om voor de regen in de haven te zijn. Dat lukt.

In de haven van Ameland is ruim plaats. Het blijkt dat de boten met de vloed binnenkomen en wij waren er precies met hoog water. Als we een kwartiertje vastliggen begint de regen. Grijs, nat, beetje wind, draaiende wind naar het westen, en nog meer regen. In de haven opvallend veel OVNIs en ook een onbekende (custom-made?) aluminium boot, die we ook in Terschelling al hadden gezien. Het lijkt net Terschelling: de haven wordt helemaal volgestouwd. Wij liggen bij de ingang, met vrij uitzicht.

Later op de avond nog even naar het dorpje Nes gelopen. Het is dan mooi weer. Een leuk autovrij centrum, helemaal ingericht op toeristen. Maar toch ook nog wel gewoon een oud dorp met smalle straatjes. Net over de dijk bij de haven blijkt een C1000 te zijn. Die gaan we morgenochtend nog even bezoeken. Terug op de boot is Jason verdiept in 'Rondom Afrika', een verslag van een wat grotere tocht dan wij maken.

's Ochtends gaan Elly en Gilbert nog voor het ontbijt naar de C1000 om boodschappen te doen, weer voor een paar dagen groente en fruit halen. Verder hebben we ruim voorraad op de boot. Er hangen donkere wolken boven het wad, maar we houden het wel droog. Ook de watervoorraad weer aangevuld.

Om 13:30 uur vertrokken richting Engelsmanplaat. We zijn met de vloed op het wantij 'Zuider Spruit', waar de dieptemeter (nu wel gecalibreerd) eenmaal 0.9 meter aangeeft. Er moet veel meer staan. Dat blijkt ook wel, want we kunnnen gewoon verder. We zeilen het hele stuk voor de wind op de genua, en moeten in de geul regelmatig 'gijpen': 3 boeitjes over stuurboord, 2 over bakboord. Dat idee. We zien ook dat de meer ervaren wadzeilers weten waar ze de boeienlijn moeten volgen, en waar ze gewoon recht op hun doel afkunnen. Dat had ik niet bedacht vooraf. Zo moet ik de kaart dus ook bekijken voor we weggaan. Nu steken met name de platbodems natuurlijk ook nog minder diep dan wij. Er staat wel meer wind dan de vorige keer toen we droogvielen, 15 knopen west. Ideaal om voor de wind te zeilen, maar minder leuk door de golfslag die het veroorzaakt op onze beoogde droogvalplek. Het viel ons de eerste keer op dat de boot toch wel even met de roeren op de bodem ligt te schommelen. We twijfelen of dat problemen geeft nu er wat meer wind staat. Iets om eens na te vragen bij de importeur. Bij de Engelsmanplaat staat de wind op de oever waar we willen ankeren en we kennen de zandbanken ter plekke niet echt. Er is vast een geultje tussen het Rif en de Engelsmanplaat.

Een andere optie is doorgaan via het Wieringerwad, maar daarvoor zijn we al laat in de vloed. We hadden voor anker moeten gaan, of toch droogvallen, want 's avonds was de wind weg. We besluiten via zee om het Rif naar het Lauwersmeer te varen. Niet echt slim. Veel golven op zee, en heel langzaam varen richting sluis met 2.5 knoop stroom tegen. We zijn toevallig nog net op tijd om met de laatste schutting voor 19:00 uur het Lauwersmeer op te kunnen.

Nu we daar toch zijn, ook maar even langs bij de importeur in Oostmahorn. Ron gebeld of hij een plekje heeft. Geen probleem, maar zelf is hij in Cherbourg om een nieuwe Allures 44 af te leveren. Ook een goed werk natuurlijk! Als we de haven binnenvaren fluit Fred (de technicus van Allures Nederland). Even later staat hij aan boord om een praatje te maken. Leuk.

Direct na het aanleggen kunnen we aan tafel. Elly heeft onderweg gekookt en ontfermt zich over de afwas. Jason en Gilbert ontzouten de boot zoveel mogelijk. De keuken en de scepters blinken weer.

Om 11:00 uur vertrokken richting Dokkumer Nieuwe Zijlen, voor de sluis naar de "staande mast route" door Friesland. Ons plan is richting Lemmer te varen, en te zien hoe ver we komen. Leeuwarden dus. Het is heel anders varen dan op het wad. In plaats van zeehonden zien we nu koeien in het water staan. Het kanaal is smal, breed genoeg om tegenliggers te kunnen passeren, maar toch het voelt meer als een sloot dan als een kanaal. Wel een mooie sloot. We komen door kleine dorpjes en door buurtschappen langs het water, en ook langs veel mooie huizen, groot en klein, oud en nieuw.

Meestal kunnen we zo doorvaren bij de bruggen. Soms moeten we even wachten op de brugwachter als hij twee bruggen moet bedienen. We varen het hele stuk in convooi, een groepje van 4 zeilboten die steeds bij de bruggen moeten wachten. Onderweg proberen we nog brood te kopen in Burdaard. Dat mislukt, op woensdagmiddag is alles dicht. Het levert wel een leuk plaatje op van de boot voor de kerk in Burdaard. Voor meer foto's van het kanaalvaren even klikken..

Nieuw voor ons zijn de klompjes waarmee het bruggeld wordt geind. Dat zijn we niet gewend, in Zeeland zijn alle bruggen en sluizen gratis. Het verschil is natuurlijk wel dat deze route alleen voor de toeristen is.

In Dokkum moeten we wachten tot om 13:00 uur de bruggen weer worden bediend, en in Leeuwarden draaien ze niet tijdens de spits. Even na 16:00 uur liggen we voor Leeuwarden, mooi tijd om even te koken voor we verder gaan. Om 17:30 uur precies mogen we de brug door de stad in; het toetje eten we al varend. De stadsgrachten zijn in gebruik als jachthaven en dat lijkt ons ook wel leuk. Er zijn nog de nodige plekjes leeg. We zoeken er een uit aan de Noordergracht. Voor nog geen 10 euro mogen we er een nacht liggen, een koopje voor zo'n leuke locatie.

Vanochtend om 10:30 uur verder met de onze kanalentocht. Het waait hard, de beloofde storm is inderdaad gekomen. Bij de bruggen geeft dat veel ongemak, vooral in de stukken die niet voor de beroepsvaart zijn. Dan er is meestal beperkte mogelijkheid om even vast te maken, en moet je op de motor de boot in bedwang houden. Met een kanaalbreedte van 25 meter of zo is dat niet altijd makkelijk. Dan is het ontbreken van een kiel een nadeel, we waaien zo weg. Maar met een enkel rondje draaien, een beetje boegschroef en vastleggen aan een andere boot lukt het meestal wel. Een keer waait de boot tegen een paal en scheurt er een stootwil. Verder is de boot van aluminium en kan ie wel een stootje hebben.

Het levert ons overigens wel een deukje op in de stootrand. Achteraf snap ik wat er gebeurde: wij dreven naar een aak die als eerste lag te wachten met zijn kop in de wind. Ik wilde achter de aak langs naar het hellingwerk naast de brug om daar even te wachten. Toen ik achter de aak langs voer, gaf hij een prop gas om zijn boeg richting de op dat moment opengaande brug te duwen. Die prop gas, en de wind, duwden ons met een knal tegen een paal voor het hellingwerk. Slechte timing dus. Jammer.

Eenmaal op het Prinses Margrietkanaal zijn er goede wachtplaatsen bij de bruggen, dus dan kunnen we makkelijk even vastmaken. De wind staat op de kop, voor vastleggen en hij drijft vanzelf tegen de wachtstijger. Meestal ging het bruglicht op groen als we de trossen vast hadden. We hebben alleen rond Leeuwarden langer moeten wachten.

Achteraf hadden we beter het Prinses Margrietkanaal helemaal kunnen volgen. De borden voor het nieuwe stuk sturen je nu langs Wargea, in plaats van over de Lange Maar naar het Prinses Margrietkanaal. Deze nieuwe Staande Mast route is echt gemaakt voor de pleziervaart, maar het is allemaal veel smaller met minder wachtruimtes en daardoor voor ons lastiger met veel wind. Omdat je andere boten eigenlijk niet kunt inhalen zonder boze gezichten moet je het hele stuk varen op de rompsnelheid van een 30 voeter. Dat is stationair, beetje gas erbij, beetje gas eraf. Daarbij is het vaak ondiep (1.8 meter), wat ons noopt om het zwaard vrij ver op te draaien. Ik zou de lezers met een wat grotere boot gewoon de oude route over het kanaal aanraden.

Al met al kunnen we concluderen dat in een storm kanaalvaren dus ook niet alles is. Opvallend is ook dat de boot zoveel wind vangt dat hij een helling van 5 - 10 graden maakt op trajecten met zijwind. Niet dat we de enige waren die onder helling voeren.

De wind g stevig doorstaan, dus we besluiten niet in Lemmer te gaan zoeken naar een plaats in een jachthaven, maar beschut aan te meren op een (de?) recreatiestijger in de Grutte Brekken. We liggen uit de wind achter lage bosjes, het is er diep genoeg voor een Allures met opgetrokken kiel, perfect dus. Als we ons met biertjes in de kuip hebben geinstalleerd komt er een bui opzetten, met veel regen. Ook met veel wind, de hoogste waarde die we zien op de windmeter is 46 knopen, ofwel 70 kilometer per uur. Helemaal conform de voorspelling van het KNMI. Na de bui keert de rust weer terug, er komen nog meer buien maar die zijn niet zo heftig meer. Rond middernacht is het helder. Zouden we dan morgen een zonnige dag krijgen?

Het is al vroeg druk met bootjes op de Grutte Brekken. Pleziervaart die alle kanten opvaart, beroepsvaart en jachten door het kanaal. Bij ons aan boord begint de dag steeds later, ontbijt is na tienen inmiddels. Na het ontbijt vertrekken we, richting Prinses Margrietsluis. Dat is een klein half uur varen, we kunnen gelijk door. De hele sluis wordt gevuld met een zeer groot aantal plezierjachten, en om 12:00 uur zijn we er door.

Er staat een ontspannen zeilwindje, windkracht 3, genoeg om vooruit te komen met minder helling dan gisteren zonder zeil. Daar waren we wel even aan toe. De wind neemt langzaam in kracht af, anderhalf uur later zijn we drie mijl opgekruist. De wind is dan helemaal weg. We laten de zeilen staan en genieten van de zon en warmte. Het voelt als zeker 25 graden. Maxime gaat zwemmen met een luchtbedje achter de boot. Van 2 uur tot 5 uur liggen we vrijwel stil. Dan gaan de zeilen neer en de motor aan richting Urk over een spiegelgladde zee. Het is helder en nevelig tegelijk, het verschil tussen water en lucht is niet te zien. Tijdens het varen kookt Elly en eten we.

Urk is de plaats waar mijn ouders vroeger hun speedboot hadden, bij de sluis. Daar is nog steeds een kleine jachthaven. Wij varen naar de gemeente haven, deels nog vissershaven, maar grotendeels jachthaven. We krijgen een mooie plek van een Urker vissersboot die er niet is.

Als we terugkomen van wat boodschappen in de plaatselijke supermarkt is Jason in gesprek met zendelingen die hem proberen te bekeren. 's Avonds lopen we nog een rondje en testen we het plaatselijk ijs. Niks mis mee.